Ondernemen

Rik van Boxtel & Jasper Winkes

De recruiters liggen aan je voeten, mensen zonder een dergelijke superieure opleiding kijken je met afgunst aan en solliciteren heeft meer weg van een selectie maken in het aanbod. Ja mensen, tegenwoordig is het vinden van een baan als Werktuigkundig ingenieur (of Master of Science) geen moeilijke zaak meer.

Het lijkt meer dan logisch dat je voor een bedrijf gaat werken, maar hoe logisch is dit nu werkelijk? Wil je wel zo graag onder een baas werken? Wil je met een verdwaalde technische blik naar het steigerende paardje of de briesende stier blijven kijken of wil je er diep in je hart zelf in rijden? Die keuze is toch snel gemaakt, want hoe mooi een baan in een groot en dynamisch bedrijf ook kan zijn, je bent en blijft een loonslaaf. Op zich is natuurlijk niks mis met het zijn van een loonslaaf, het is immers niet de bedoeling van ondergetekende om heel niet ondernemend Nederland in het harnas te jagen, maar wil je niet diep in je hart die dynamiek van het voor jezelf beginnen? Wil je jezelf ontworstelen aan de minima en niet als een graaier binnen een bedrijf bestempeld worden, dan zit er weinig anders op dan voor jezelf te beginnen.

Op de TU/e

Aangezien de kans groot is dat je als lezer van dit stuk Werktuigkundige in opleiding bent is het zeer wijs om daar nu al over na te denken. Als je kijkt naar de drie pijlers van de TU dan zul je zien dat zij ondernemerschap naast onderzoek en ontwerpen hoog in het vaandel heeft staan. Innovation-lab is opgericht om het ondernemerschap onder studenten te promoten en er zijn tal van regelingen zoals de TOP-regeling om studenten aan te sporen om de stap naar het ondernemersschap te zetten. Daarnaast scoren studenten van de Technische Universiteiten al jaren hoog bij ondernemerschapwedstrijden.

‘Wijze mensen’ om je heen zullen zeggen; Is het niet slim om eerst in het bedrijfsleven kennis op te doen? Wat men echter vergeet is dat wanneer je aan de Universiteit onderneemt, je ook gebruik kan maken van de naam en de enorme kennisbron die de Universiteit te bieden heeft. Daarnaast zul je merken dat, als je eenmaal een inkomen genoten hebt, de stap naar het zelfstandig ondernemen een stuk zwaarder valt. Je wilt dan je verworven levensstijl behouden en hebt naar alle waarschijnlijkheid ook een veel grotere overhead. Ondernemen brengt naast financiële risico’s ook kansen met zich mee, zo is het belastingtarief over winst gunstig. Denk maar aan de mkb-winstvrijstelling van 9% en de recentelijke verlaging van de Vennootsschapsbelasting (belasting welke geheven wordt over de winst) en de WBSO (Stimuleringsregeling welke een deel van de loonkosten gemaakt voor R&D compenseert).

Meest gehoorde argument is dan: Maar alles wat je aan de TU bedenkt is en blijft van de TU! Dit is echter maar ten dele waar; wanneer je met een opdracht aan de TU iets bedenkt dat potentieel interessant is dan liggen de rechten hiervan weliswaar bij deze Universiteit. Overigens is de TU altijd zeer geïnteresseerd om de ontwikkelde technologie daadwerkelijk te vermarkten en hier kan jij als eventuele ondernemer ook een rol in spelen. Draag je echter zelf als projectvoorstel een idee aan en je legt van te voren vast dat dit een eigen idee betreft en er gaan geen geldstromen van de TU naar het idee, dan blijven deze rechten bij de bedenker liggen.

In Nederland wordt nog geregeld gezegd, doe maar normaal dan doe je al gek genoeg. Mensen die zakelijk succes behalen worden al snel met een scheef oog aangekeken. Falen is in Nederland ook geen optie. Terwijl in de VS de nadruk wordt gelegd op het wagen van de poging zal men je in Nederland vooral herinneren aan het niet slagen ervan. Deze kromme redenering moet doorbroken worden, want zijn het niet de ondernemers die Nederland hebben gemaakt tot wat het nu is. Zonder eerste lamp, geen Philips; zonder eerste schip niet de bekendste baggervloot ter wereld, zonder eerste steiger niet de grootste haven van het westen.

De Kamer van Koophandel zoals we die in Eindhoven kennen.

Uit recent onderzoek is gebleken dat 9 procent van de studenten na het behalen van de studie voor zichzelf wil beginnen, dit staat in schril contrast tot Amerikaanse studenten waar dit percentage op ruim 19 procent ligt.

Afstuderen op een idee waar vervolgens een eigen bedrijf mee wordt gestart is een uitdaging op zich. Waar de vakgroep let op de technische diepgang wordt je daarnaast zelf geconfronteerd met een keur aan juridische, strategische en financiële onderwerpen. Dit is op zich al een uitdaging en zal zeker een verbreding van je kennis betekenen.

Waar wacht je op?

Reden genoeg om eens goed te overwegen of het combineren van studie en ondernemerschap geen optie voor je is. Doe het nu, je hebt het tij mee! Zolang de studie niet onder het ondernemerschap te lijden heeft, zal je in het slechtste geval afgestudeerd zijn, een illusie armer, een ervaring rijker en je hebt het toch gedurfd. Worst case scenario ben je ingenieur en zo erg is dat nou ook weer niet?

Heeft u plannen voor een eigen bedrijf? Dan heeft u waarschijnlijk een duidelijk beeld van de producten of diensten die u wilt aanbieden. Maar weet u ook of en hoe u deze producten nu daadwerkelijk gaat verkopen? En wat er verder moet worden uitgezocht voordat het bedrijf van start kan gaan? Dit stappenplan helpt u van idee tot uitvoering.

Stap 1: Oriëntatie

Als u zich grondig oriënteert op het ondernemerschap, bent u beter in staat te beslissen of een eigen bedrijf echt iets voor u is. De eerste stap op weg naar het ondernemerschap bestaat meestal uit het praten over uw plannen en het verzamelen van algemene informatie over het starten van een bedrijf.

Personen en instanties die u om meer informatie kunt vragen zijn bijvoorbeeld: brancheorganisaties, kamer van koophandel, potentiële klanten en leveranciers en de belastingdienst.

Als ondernemer bent u de spil van het bedrijf. Deze spilfunctie stelt hoge eisen aan de persoonlijke kwaliteiten van een ondernemer.

Neemt u uw eigen ondernemerskwaliteiten eens onder de loep. Waarom wilt u ondernemer worden? Wat wilt u als ondernemer bereiken? Wat zijn uw sterke en zwakke kanten? Een aantal belangrijke ondernemerskwaliteiten zijn: Realiteitszin, netwerken, sociale vaardigheden, marktkennis, vakkennis en financieel inzicht

Stap 2: Vergunningen, diploma’s en registratie

Wie een bedrijf wil beginnen krijgt te maken met regels, wetten en vergunningen. Ook heb je soms bepaalde diploma’s nodig. Dit hangt af van het soort bedrijf dat je gaat vestigen.

Het regelen van de benodigde vergunningen en papieren is niet altijd makkelijk. Vaak moeten diverse personen en commissies beslissen over ogenschijnlijk kleine zaken. Het is dan ook belangrijk al ruim van tevoren duidelijkheid te krijgen over de specifieke eisen.

De belangrijkste verplichtingen waar u mee te maken kunt krijgen: Het bestemmingsplan, vestigings-, bouw- en milieuvergunningen. Ondernemingen moeten zich bij verschillende instanties inschrijven, bijvoorbeeld bij de Kamer van Koophandel, de Belastingdienst en bedrijfsschappen.

Stap 3: Markt

Het is de kunst met uw product of dienst aan te sluiten bij de behoeften van uw klanten en tegelijk het product op een winstgevende manier te verkopen. Marketing draait om meer, het is de bedoeling te komen tot een complete bedrijfsformule. Doe aan marktonderzoek waarbij branche, omgeving, klanten, concurrenten en andere partijen worden onderzocht. Denk aan wie de belangrijkste aanbieders zijn en op welke wijze de producten en diensten aangeboden worden. Op welke doelgroepen richt u zich en wat kenmerkt deze klanten? Hierna kunt u er de marktetingmix op afstellen. Met een bondige beschrijving van de marketingmix zet u uw bedrijfsformule op papier.

Stap 4: Huisvesting

Waar wilt u uw bedrijf starten? Beschikt u over een werkruimte aan huis? Zoekt u een bedrijfsruimte te huur? Welke eisen stelt u aan de ruimte? Neemt u een bedrijf over en krijgt u te maken met een lopend huurcontract? Of is het een optie om een bedrijfsruimte te kopen?

Denk er aan dat in het huurrecht verschillende soorten bedrijfsruimten worden onderscheiden. Voor een winkel- of horecaruimte gelden andere regels dan voor kantoorruimte. Ook heeft u te maken met het bestemmingsplan.

Stap 5: Personeel

Als u personeel wilt aannemen, moet u aan veel zaken denken. Hoe vind ik een geschikte medewerker? Hoe ziet bijvoorbeeld een goede arbeidsovereenkomst eruit? Wat moet ik administratief regelen? Er komt veel administatie en wetgeving bij kijken.

Bovendien betekent het hebben van personeel vaak een omslag voor uzelf en uw bedrijf. U hebt andere vaardigheden nodig, en moet het werk anders gaan organiseren. Maak daarom een goede afweging voordat u overweegt met personeel te werken.

Stap 6: Rechtsvorm

Als startende ondernemer zult u een keuze moeten maken uit verschillende rechtsvormen. Een aantal zaken is daarbij van belang. Start u alleen of gaat u samenwerken met anderen? Ook spelen het privé-vermogen en het type belastingen een rol. De meeste starters beginnen een eenmanszaak. Rechtsvormen zijn op te delen in rechtsvormen met en zonder rechtspersoonlijkheid. Waarbij de eerste zich kenmerkt dat u met uw hele privé-vermogen aansprakelijk bent voor schulden van de onderneming. Voorbeelden zijn de eenmanszaak en de vennootschap Onder Firma (VOF).

Bij rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid bent u alleen aansprakelijk voor het bedrag dat u hebt geïnvesteerd. Rechtspersonen zijn o.a.: De Besloten Vennootschap (BV) en de vereniging.

Stap 7: Financiën

Tijd om op een rij te zetten waarin u moet investeren, en waar het geld vandaan moet komen voordat u kunt starten. Een gedegen planning is aan te raden. Denk aan een investeringsplan: wat heeft u nodig voor de start?, en een financieringsplan: waar komt het geld vandaan? Maak ook een exploitatiebegroting, met daarin de omzet, bedrijfskosten en de winstverwachting. Houd ook rekening met wat u prive denkt uit te geven.

Stap 8: Belastingen en administratie

Een ondernemer is verantwoordelijk voor een correcte administratie en krijgt in het geval van eenmanszaak of VOF in ieder geval te maken met inkomstenbelasting en BTW. Zorg daarom dat u goed op de hoogte bent van al uw rechten en plichten op fiscaal gebied.

Stap 9: Zeker zaken doen

Ondernemen kunt u niet zonder risico’s te nemen. U loopt bedrijfsrisico’s, maar het ondernemerschap brengt ook veranderingen met zich mee voor uw persoonlijke sociale zekerheid. Veel risico’s zijn te verzekeren. Denkt u aan bedrijfsaansprakelijkheid en beroepsaansprakelijkheid, juridische geschillen, brand en diefstal, ziekte en arbeidsongeschiktheid. Door het afsluiten van overeenkomsten met leveranciers en klanten ontstaan rechten en plichten. Voordat u een overeenkomst aangaat, is het belangrijk om te weten wanneer een overeenkomst geldig is en welke regels er gelden.

Erg belangrijk is het beschermen van uw product. Bij het beschermen van intellectueel eigendom regelen, kunt u denken aan octrooien en het merken- en modellenrecht.

Stap 10: Aan de slag

Uw bedrijf is ingeschreven. U bent gestart. Nu is het natuurlijk zaak dat uw onderneming van de grond komt. Belangrijkste factor voor de overlevingskansen zijn uw klanten. Kortom, die moet u vinden en binnenhalen. Denk hierbij aan het bellen van potentiële opdrachtgevers, een mailing of andere actie. De slagingskans van een startende ondernemer is in het eerste jaar groter als de ondernemer samenwerkt met andere ondernemers. Een netwerk draagt direct bij aan de continuïteit van een bedrijf en is dus waardevol. Toch netwerken Nederlandse ondernemers weinig.

Eindig ik met de gouden zin: Weet je wat jij eens zou moeten doen; naar de Kamer van Koophandel. Zelf kom ik er net vandaan! Succes!!!
Interessante links om je verder te oriënteren: