VHS

Uriel Hoeberichts

In de afgelopen publicaties van sTAUt zijn menig belangrijke personen de revue gepasseerd. Om een nieuwe draai te geven aan sTAUt zal de komende tijd aandacht worden besteed aan technische objecten die een bijzonder verhaal met zich meebrengen. In deze editie van sTAUt zal de VHS-band ter sprake komen, hoe is het mogelijk dat JVC met hun VHS-band, de formaatoorlog in de jaren 70 en 80 heeft gewonnen? Waarom heeft de betere kwaliteit van de concurrentie weinig invloed gehad op het succes van de VHS-band?

Victor Company of Japan beter bekend als JVC, bracht op 9 september 1976, de eerste thuis VHS-recorder op de markt. Deze was ontwikkeld door een team van ingenieurs onder leiding van Shizuo Takano en Yuma Shiraishi. Het VHS (Video Home System) formaat zou de wereldstandaard worden onder de home video bandrecorders. Maar voordat het zover zou komen ging er een ware formaatoorlog aan vooraf. Deze oorlog ging gepaard met zeer agressieve marketingmethodes en uit onderzoek blijkt dat de kwaliteit van de formaatstandaard niet de doorslaggevende factor is geweest wie deze oorlog zou gaan winnen.

De videorecorder formaatoorlog speelde zich af tussen drie grote partijen namelijk: JVC (VHS), Sony (Betamax) en Philips (V2000). De aanleiding van de oorlog was dat verschillende partijen op vrijwel hetzelfde moment een systeem voor videocassettes op de markt brachten. Deze systemen waren niet compatibel met elkaar. De filmindustrie was niet van plan om films in drie verschillende formaten op de markt te brengen, er moest één standaardformaat komen, dus zou er maar één de winnaar kunnen zijn van deze oorlog. Maar dat zou niet diegene zijn met het beste product blijkt later.

De VHS-band is niet altijd succesvol geweest, er is zelfs een periode geweest waarin JVC de ontwikkeling wilde stilleggen. Gedurende de jaren 60, deed JVC actief mee in de ontwikkeling van de videorecorder. Er werd door JVC een nieuw systeem bedacht dat gebruikt kon gaan worden in de U-formaat cassette videotaperecorders (VTR’s). Het systeem werd gestandaardiseerd en verkocht door drie Japanse bedrijven: Sony, JVC en Matsushita. Deze bedrijven deden daarna een inspanning om samen te werken en het systeem verder te ontwikkelen, maar de nieuwe technologie dreef hen uit elkaar door de hoge inleg. Uiteindelijk faalde dit project van de videorecorder omdat het niet verkocht aan thuisgebruikers.

Deze mislukking ontmoedigt JVC om de ontwikkeling van een thuis videotaperecorder voort te zetten. Zelfs de hoogste raad van JVC trekt de meeste van haar steun terug voor dit project. Toch gaat de video producten afdeling verder. De ontwikkeling van VHS start in 1971. Er worden eisen opgesteld om aan de elementaire behoefte van de consument te voldoen. De eisen kunnen in verschillende categorieën worden opgedeeld. Technische eisen: Compatibiliteit met andere producten, 2 uur opname tijd, breed scala aan functies. Consument eisen: Goedkope aanschafprijs, eenvoudige bediening en lage gebruikskosten. Fabricage eisen: eenvoudige productie, compatibel met de oude VTR en makkelijke service. Maatschappelijke eisen: het Video Home System moet dienen als een overbrenger van informatie en cultuur.

Sony komt in 1975 met een van de eerste versies van de betamax, dit is een van de eerste serieuze thuisgebruik videotaperecorders. Het Beta-formaat van Sony wordt op dat moment gezien als een standaardformaat in de industrie. Sony probeert de video-industrie te dicteren met deze standaard, maar dat mislukt uiteindelijk omdat JVC de tactische beslissing maakt om af te zien van hulp bij de verdere ontwikkeling van de betamax. JVC heeft geleerd van zijn fouten uit het verleden en gebruikt haar technologie en marketing om de consument de VHS-band als standaard te laten accepteren.In Europa is op dat moment Philips bezig met de ontwikkeling van een ander bandopname formaat namelijk de V2000.

De video 2000 werd ontwikkeld door Philips en Grundig, uniek aan dit systeem was dat er 4 uur op te nemen was aan elke zijde van de videocassette, het was zelfs mogelijk om maar liefst 16 uur op te nemen (op halve snelheid en weerszijden van de cassette). De V2000 bleek technisch beter dan zijn concurrenten, klein voorbeeld daarvan is de DTF (dynamic track following). Dit geavanceerd afspeelsysteem zorgde ervoor dat er altijd bij welke snelheid of richting dan ook er streeploos beeld werd getoond. Maar toch heeft dit systeem de strijd niet gewonnen. Hiervoor blijken meerdere oorzaken een rol te hebben gespeeld.

Een heel belangrijke oorzaak is geweest dat Philips te lang over de ontwikkeling van de V2000 heeft gedaan. Dit had in principe niet gehoeven want er was al een systeem klaar dat alleen voor enkelzijdig afspelen gebruikt kon worden. Echter de raad van bestuur besloot dat het systeem aan beiden kanten moest kunnen worden afgespeeld. Dit zorgde ervoor dat alles opnieuw moest worden gedaan. De ontwikkeling zou weer miljoenen en jaren kosten, zelfs nieuw te worden ontwikkelde draaibanken om koppen en koppenschijven van de V2000 te maken moesten worden vervaardigd. Door deze marketingfout liep Philips achter de feiten aan. Als het dubbelzijdige systeem niet was doorgedrukt door de raad van bestuur dan was de V2000 ongetwijfeld een zeer groot succes geworden.

Een heel belangrijke oorzaak is geweest dat Philips te lang over de ontwikkeling van de V2000 heeft gedaan. Dit had in principe niet gehoeven want er was al een systeem klaar dat alleen voor enkelzijdig afspelen gebruikt kon worden. Echter de raad van bestuur besloot dat het systeem aan beiden kanten moest kunnen worden afgespeeld. Dit zorgde ervoor dat alles opnieuw moest worden gedaan. De ontwikkeling zou weer miljoenen en jaren kosten, zelfs nieuw te worden ontwikkelde draaibanken om koppen en koppenschijven van de V2000 te maken moesten worden vervaardigd. Door deze marketingfout liep Philips achter de feiten aan. Als het dubbelzijdige systeem niet was doorgedrukt door de raad van bestuur dan was de V2000 ongetwijfeld een zeer groot succes geworden.

Wat verder opmerkelijk te noemen is, is dat toen Philips de filmindustrie benaderde om te investeren in de V2000 videobanden, Philips ontdekte dat 80% van de videobanden (VHS en Betamax-banden) uit pornomateriaal bestond. Hiervoor is geen hard bewijs aangezien 75% onder de toonbank werd verkocht. De porno-industrie had al geld gestoken in de andere 2 systemen (VHS en Betamax) en wilde niet nog investeren in een derde systeem. Men vond dat Philips de fabricage van pornofilms op V2000-banden zelf moest financieren. Philips vond dit uiteraard niet voor haar weggelegd en wilde niet geassocieerd worden met een bedrijf dat pornobanden produceert.

Uiteindelijk heeft VHS de formaatoorlog gewonnen door een slim marketing spel te spelen en te luisteren naar de wensen van de consument. Tegen 1980 had de VHS-band al 70% van de Amerikaanse markt in handen. Door op deze grote schaal te produceren was het ook gemakkelijk om de VHS-recorders goedkoper op de markt te brengen in Europa dan de Betamax apparaten.

Ook al is een product technisch superieur,dit betekent nog niet dat het ook door de consument zal worden geaccepteerd, een slimme marketing kan een product doen vooruitstreven op zijn concurrenten.

Publicatie verschenen in Simon Ster 41.6