Het studentenleven van San Diego

Het stigma van een levenloze universiteit

Bent u wel eens van plan om voor de prijs van een worstenbroodje een gezellig biertje te drinken om de zware studieweek mee af te sluiten? Dan bent u niet de enige student in Eindhoven, laat staan Nederland, die graag het goudgevulde glas heft op het leven. Ons kleine kikkerlandje barst van de gezelligste studentensteden, maar in Eindhoven vloeit de Brabantse gezelligheid door de aderen van de universiteitscampus. Dit is natuurlijk geen ongeluk, want de universiteit is op loopafstand van het station en ligt centraal in de stad. Elke verenigings- en borrelruimte is goed bereikbaar, open voor iedere gezelligheidszoeker en het studentenleven heeft een stevige ruggesteun vanuit de faculteit.

Toch heeft niet elke student het geluk onderdeel te zijn van een bruisende campus. Uiteindelijk is een universiteit bedoeld voor serieuze, burgerlijke zaken als onderzoeken, colleges en diploma’s halen. De vorming van een student als mens kan in dit doel gemakkelijk uit het oog verloren worden. Zo is ook het Amerikaanse onderwijssysteem berucht om haar hoge prestatiedruk vanaf jonge leeftijd. Het überhaupt behalen van een plek op een hoogstaande universiteit is statistisch zeldzamer dan een studie werktuigbouwkunde nominaal afronden.

Is er dan nog wel ruimte voor de gezelligheid, de gemoedelijkheid, het o zo nodige sociale leven dat elke student behoeft om te groeien als mens? Dus niet overal. In het meest zuidwestelijke puntje van de Verenigde staten, aan de grens met Mexico, ligt de stad San Diego. Deze stad, waar de zon altijd schijnt en regen een mysterieus fenomeen is, is de thuisbasis voor twee grote universiteiten, San Diego State University (SDSU) and University of Califonia San Diego. (UCSD) Zij zouden niet verder uit elkaar kunnen liggen als het gaat om studentencultuur en levendigheid op de campus. Waar de ene student elke week oorverdovend juicht voor de sportteams en naar onvergetelijke feesten gaat, staat UCSD bekend als de saaiste, meest levenloze bedoeling van zuid-Californië. Hoe kan het dat een universiteit waar meer dan vijftienduizend studenten op de campus wonen zo’n slechte reputatie heeft als het gaat om sfeer en levendigheid?

In het jaar 1960 werd een nieuwe campus van de University of California in San Diego opgericht, kortweg UCSD. De campus werd in korte tijd gevuld met indrukwekkende, moderne gebouwen. Wie een wandeling maakt, wordt al snel overweldigd door het betonnen geweld dat deze gebouwen tentoonstellen. Deze gebouwen zijn schoolvoorbeelden van het zogenaamde brutalisme, een stroming bedoeld om de eenvoud en ruwheid van de bouwgrondstoffen naar voren te laten brengen. Deze omschrijving klinkt misschien erg bekend voor de lokale werktuigbouwkundestudent. Het Auditorium, Gemini en voor de echte kenner, de Bunker, zijn ook klassieke voorbeelden van het brutalisme. Het originele thuis van de werktuigbouwer, Gemini, is zelfs de eerste winnaar van de illustere betonprijs.

Er wonen zo’n vijftienduizend studenten op de campus van UCSD. Toch is de campus niet bepaald levendig te noemen. Waar wij in Eindhoven gewend zijn aan onvergetelijke introductiefeesten en beruchte carnavalsborrels, klagen de studenten in San Diego vooral over het gebrek aan gezelligheid en evenementen. Sterker nog, UCSD wordt bovenal genoemd in het rijtje meest saaie, levenloze universiteiten. Nu stralen de betonnen gebouwen natuurlijk niet al te veel gezelligheid uit, maar als het in de donkere, zweterige kelder in Gemini wel elke dondermiddag gezellig kon zijn, moet er meer zitten achter het gebrek aan sfeer op de Californische campus. 

De ligging van een campus heeft veel invloed op de atmosfeer en de stemming onder de studenten. Deze universiteit ligt niet in het centrum van een bruisende stad, maar in een kalme, rijke buitenwijk aan de kust. Het is er ook alleen bereikbaar met de auto, fietsen of openbaar vervoer is in de praktijk geen optie, zeker niet voor feesten tot in de late uren. Daarnaast beginnen veel Amerikaanse studenten met een andere instelling dan de Nederlander bekend mee is. Waar we in Nederland met een VWO-diploma altijd wel bij een hoog aangeschreven universiteit binnen kunnen komen, accepteren Amerikaanse universiteiten zoals UCSD maar een fractie van de aanmeldingen. Om te mogen wonen op een prestigieuze campus, moet een tiener met kop en schouder boven de rest uitsteken. Deze prestatiegerichtheid zorgt voor het verdraaide idee dat studeren belangrijker is dan het sociale studentenleven.

De studenten zelf, maar vooral de universiteit hebben de plicht om sfeer en gezelligheid te brengen naar een campus. Als we kijken naar de campus van UCSD, hebben ze de plank hier flink mis geslagen. Er zijn zelfs theorieën die beweren dat de levenloos- en grijsheid van de campus een bewuste keuze is geweest. Ten tijde van de oprichting van de universiteit, was het een rumoerige tijd in Amerika en vooral Californië. In de jaren 60 werd de University of California Berkeley geteisterd door zware protesten, die uiteindelijk uitmondden in een politiek beladen strijd tussen studenten en de overheid. Na veel geweld en tussenkomst van politieke leiders zijn de protesten tot stilstand gekomen, maar de reputatie van de universiteit in Berkeley zou nooit meer hetzelfde zijn.

In deze tijd werd dus ook volop aan een nieuwe campus van de University of California in San Diego gebouwd. Er zijn veel aanwijzingen die leiden tot de theorie dat deze campus bewust is gebouwd om de samenkomst van studenten te beperken. Zo liggen de studentenresidenties ver uit elkaar en lijken de voetpaden ontworpen om de stroming van protesterende studenten te hinderen. Zelfs het centrale hoofdgebouw is zo gemaakt dat het in de praktijk onmogelijk is om een bezetting a la Maagdenhuis in 2015 uit te voeren. Dit gaat hand in hand met het feit dat de brutalistische architectuur de campusgebouwen de uitstraling van een bunker geeft. De universiteit zal het zelf nooit toegeven, maar de studentenprotesten van de jaren 60 in Berkeley lijken een grote invloed te hebben gehad op de bewuste keuze om de campus dusdanig sfeerloos te ontwerpen.

Al met al zijn er meerdere kanten aan het verhaal achter de sfeerloosheid waar de University of California San Diego mee te kampen heeft. De gebouwen zijn spectaculair, maar doen de Eindhovense studenten al snel denken aan de bekende betonnen gevaartes zoals het Auditorium en betonprijswinnaar Gemini.  De campus zelf ligt in een saaie, dure voorstad, in plaats van midden in een bruisend stadscentrum zoals veel gezellige universiteiten dat wel hebben. Daarnaast is de campus alleen bereikbaar met de auto, uw fiets kunt u maar beter thuis laten. Er lijken bij de oprichting van de universiteit bewuste keuzes te zijn gemaakt bij het ontwerp van de campus, na de uit de hand gelopen studentenprotesten in Berkeley. Zo is het lastig gemaakt voor grote groepen studenten om samen te komen, laat staan een onvergetelijk feest neer te zetten.

Toch wordt de sfeer en gezelligheid van een universiteit niet alleen bepaald door ontwerpen, bereikbaarheid of geschiedenis. De UCSD campus bulkt van hardlerende studenten die meer waarde hechten aan hoge cijfers dan een sociaal leven. Daarentegen worden de meest onvergetelijke activiteiten op de Eindhovense campus georganiseerd door niemand anders dan haar bloedeigen studenten. We mogen vooral trots zijn dat ‘onze’ universiteit een cultuur heeft vol gezelligheid en bruist van het sociale leven, bij welke studie u ook zit. Mocht u ooit tijd doorbrengen bij een buitenlandse universiteit, net als ik recent gedaan heb, neem vooral deze Eindhovense gezelligheid mee. Neem initiatief om uw sociale leven uit te breiden, leer nieuwe mensen kennen en breng zo nodig zelf wat sfeer naar de campus. Wie weet houdt u er onvergetelijke